Andere druif, andere wijn
TEKST & FOTOGRAFIE: LARS DANIËLS MV
BRON: PERSWIJN, MEI 2017
Als je in Chili de ene middelgrote wijnproducent na de andere bezoekt, gaat onvermijdelijk opvallen dat de assortimenten qua opbouw vergelijkbaar zijn en de druiven waarmee bedrijven werken ook. Dan is het fijn als er een winery tussen zit die een andere focus heeft. Zoals Viu Manent. Daar is de hoofdrol voor malbec en ligt de nadruk op finesse.
Viu Manent is een van de historische bodega’s van Chili. Hij werd opgericht in 1935 door de Catalaan Miquel Viu-García en zijn twee zonen Augustín en Miquel Viu-Manent als Bodegas Viu. Het bedrijf was destijds gevestigd aan de Avenida Vicuña Mackenna, een belangrijke weg die vanuit het zuiden naar het centrum van Santiago voert. De familie stond dan ook bekend als ‘Los Catalanos de Vicuña Mackenna’. Begin jaren negentig werd de naam veranderd in Viu Manent. Het bedrijf – inmiddels een middelgrote producent – is nog steeds in handen van de familie Viu-Manent en is een van de meest bekroonde én meest bezochte wijnbedrijven van Chili.
ALLES UIT COLCHAGUA
Het huidige Viu Manent heeft drie verschillende domeinen in eigendom, waarvan San Carlos het oudste is. Een groot deel van de wijngaard daarvan, die verdeeld is over verschillende blocks, is aangeplant aan het einde van de negentiende eeuw en dus meer dan honderd jaar oud. Op San Carlos, net ten oosten van de stad Santa Cruz in het hart van Colchagua Valley, is ook de wijnmakerij van Viu Manent gevestigd. De twee andere domeinen liggen eveneens in Colchagua, maar wat dichter bij de kust: El Olivar en La Capilla, beide bij Peralillo, ten noordwesten van Santa Cruz.
Voor zijn witte wijnen koopt Viu Manent nog druiven in het relatief koele Casablanca, maar steeds minder. De voorkeur gaat tegenwoordig uit naar koelere terroirs bij Litueche in wat tegenwoordig Colchagua Costa heet, op minder dan 20 kilometer van de koude Stille Oceaan. “Je moet niet gek opkijken als we over een paar jaar die wijngaarden bij Litueche hebben gekocht en daar een vierde domein hebben”, zegt Thomas Wilkins, commercieel directeur van Viu Manent.
Het lijkt erop dat Viu Manent zich helemaal zal concentreren op Colchagua. Dat is een nieuwe ontwikkeling in Chili – zich toeleggen op wijnen uit één enkele regio – die goed past bij middelgrote producenten en die de herkomstgebieden meer definitie geeft.
OUDE MALBEC
Viu Manent is niet de enige producent die zich zo ontwikkelt: Errázuriz en Casa Silva bijvoorbeeld hebben hetzelfde gedaan in respectievelijk Aconcagua en Colchagua. Maar er is iets anders waarin Viu Manent sterker afwijkt van andere producenten: de belangrijkste druif voor zijn wijnen is niet cabernet sauvignon of carmenère, maar malbec. En die associëren we niet met Chili, maar met Argentinië, Mendoza voorop. Maar ook in Chili kan malbec uitstekend gedijen en heel goede wijnen opleveren, zeker als de druiven van zulke oude wijngaarden komen als die van het domein San Carlos.
Het is echt bijzonder om in die wijngaarden rond te lopen en de oude planten goed te bekijken. Het betreft trouwens geen bush vines (losstaande stokken), maar aan draden gebonden plantenrijen, in tweezijdige cordons gesnoeid, waarbij de loten verticaal worden opgebonden (vertical shoot positioning). Irrigatie is zeer beperkt nodig – de planten zijn allang in balans – en vindt voornamelijk plaats door middel van traditionele bevloeiing. De oude planten geven van nature geconcentreerde druiven, die door wijnmaker Patricio Celedón met toenemende terughoudendheid maar weloverwogen worden verwerkt tot wijnen met verfijning en precisie.
TERROIRSTUDIE
Patricio kwam in 2010 bij Viu Manent in dienst, na eerder voor San Pedro en Terramater te hebben gewerkt. Om de domeinen in kaart te brengen en te weten wat er mogelijk is, was zijn eerste project een
Een andere kant van Chili 41 uitgebreide terroirstudie van de drie domeinen. Daarin stonden de verschillende bodemsoorten centraal, waarvan door middel van geo- elektrische metingen (weerstandsonderzoek van de bodem, oorspronkelijk bedacht om bodemverzilting te meten) de groeikracht en andere relevante karakteristieken zijn gemeten. Dat soort data helpt bij het bepalen van aanplant en (in Chili eventuele) onderstokken, maar kan in bestaande wijngaarden vooral ook gebruikt worden voor beslissingen over irrigatie, snoeien en bemesting. De studie is een mooi voorbeeld van precision viticulture en heeft volgens Patricio duidelijk bijgedragen aan de toename in kwaliteit en precisie van zijn wijnen.
Om de diverse klimatologische en bodemkundige kenmerken van de verschillende druiven, domeinen en wijngaarden ook meer waarneembaar in de wijnen te maken, is zorgvuldige, niet te ingrijpende vinificatie uiteraard van het grootste belang. Voor inspiratie ging Patricio onder andere naar Piemonte en Toscane, waar hij topproducenten bezocht als Cavallotto en Vietti in Barolo en Poggio di Sotto in Montalcino. En dat hij bij Viu Manent de ruimte krijgt om de wijnstijl langzaam te veranderen van krachtig en extractrijk naar verfijnder en doordrinkbaar, blijkt uit het feit dat hij grote foeders en cementen eieren mocht kopen, om het aandeel nieuw hout te verminderen.
NET EVEN ANDERS
Tekenend voor een goede wijnmaker is dat de basiswijnen van Viu Manent al goed en niet saai zijn, en dat de hogere cuvées verteerbaar blijven. En daartussenin valt van alles te ontdekken. Het assortiment van Viu Manent is wat anders opgebouwd dan gebruikelijk in Chili. Er is wel de algemeen gangbare – maar voor mij nog steeds vreemde – opbouw van Reserva, Gran Reserva, Single Vineyard en Icons (waarom toch Reserva als basis en zelfbepaalde iconen aan de top?), maar boven de Reserva staan de wijnen met als label Secret de Viu
Wijngaarden van San Carlos, met op de achtergrond de Andes
Manent (of Secreto in Spaans), waaronder zich een aantal lekkere wijnen bevindt, zoals een goede Sauvignon Blanc 2016. Tot het topsegment behoren ook de ViBo-wijnen, die staan voor innovatie. Dat heeft misschien wel de mooiste wijn van Viu Manent opgeleverd: ViBo Viñedo Centenario, een blend van malbec en cabernet sauvignon van meer dan honderd jaar oude stokken op San Carlos, soms aangevuld met een beetje petit verdot. De eerste jaargang was 2011. Die was al heel fraai en de courante jaargang 2013 is nog beter, door meer ervaring met de opvoeding, maar ook door het koele topjaar 2013. En ik vermoed dat 2014 nóg mooier is; de Malbec die daarin verwerkt is, proefde ik ter plaatse uit een cementen ei en was van wonderschone puurheid.
